HỒ TRÊN NÚI
Ao hồ là nơi đất trũng chứa nước, thường
là nước ngọt, nằm trong đất liền. Hồ thì rộng sâu hơn ao. Có những ao hồ tự
nhiên, nhưng cũng có những ao hồ nhân tạo. Hồ trên núi mà tôi muốn giới thiệu với
các bạn là Hồ Núi Một nằm trong địa phận xã Nhơn Tân, An Nhơn Bình Định khởi
công xây dựng từ năm 1978 đến năm 1981 đã đưa vào khai thác. Năm 1983 công
trình thủy lợi Hồ Núi Một chính thức được xây dựng xong với 3000 ha trực thuộc
Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi IV chi nhánh Công ty khai thác công
trình thủy lợi Bình Định ở xã Nhơn Hòa An Nhơn. Hồ Núi Một trước đây không chỉ
tưới tiêu cho cả địa bàn An Nhơn và Tuy Phước. Sau khi Hồ Định Bình ở Tây Sơn
đưa vào sử dụng chung, thì Hồ Núi Một mới dành trọn đời mình cho cánh đồng An
Nhơn màu mỡ hơn. Nơi đây còn là khu du lịch sinh thái khá hấp dẫn đối với những
ai thích khám phá cảnh tự nhiên mà con người đã góp phần tôn tạo.
Tôi đến tham quan Hồ Núi Một từ những
năm 90 thế kỉ trước, trong ngày 8.3 trên một chiếc ghe hơn nửa giờ tha hồ ngắm
cảnh núi rừng nơi đây. Gió mênh mang thổi hơi nước pha sương sớm giữa mùa xuân
còn đọng lại, một chút lành lạnh chạm thoáng bên ngoài, bao nhiêu đề tài tình
yêu rộn rã ấm áp át đi tiếng ghe máy xình xịch nặng nề. Khi gần đến bờ leo lên
Thác Đổ, thật lạ chưa núi rừng đâu chỉ có một màu xanh, những cây lá đỏ chao
mình khoe sắc, đâu đây biết bao hoa dại tỏa hương như muốn níu giữ chúng tôi
hãy chầm chậm tận hưởng và yêu hơn vẻ đẹp quê mình.
Rồi hơn hai mươi năm, tháng 8. 2011 lại
có dịp về thăm Hồ Núi Một. Hồ Núi Một vẫn như xưa. Nhưng lúc này nước cạn hơn,
nếu như anh Hùng – người điều khiển chiếc ca nô lệch tay lái một chút thì bị vướng
vào những dây rế dây chồ kéo cá lồ lộ nằm dọc ngang mặt hồ. Và nếu như không có
câu chuyện hôm tết năm ngoái, cùng lúc chiếc ca nô đang lao ra giữa hồ, con cá
chép du xuân phóng khỏi mặt nước, phơi mình đưa mắt nhìn trời trước chân con
trai tôi, làm quà tặng cho bữa tiệc trưa hôm ấy, thì tôi cũng chưa có chuyến đi
câu cá cuối hè đầy bổ ích, thú vị. Bên cạnh tôi là anh Nguyễn Trọng Phủ trước
đây là giám đốc Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi IV, nay là Phó giám đốc
Công ty khai thác công trình thủy lợi Bình Định cho biết: Hồ Núi Một có dung tích thiết kế 110 triệu mét khối nước (diện tích mặt
thoáng 110 km2), hai đập dâng nước trên sông: Đập Cây Bứa, đập Phú Sơn và hệ thống
kênh mương có tổng chiều dài L = 76,3km, với diện tích phục vụ tưới 8.115,5 ha/
năm đất sản xuất nông nghiệp thuộc các xã Nhơn Tân, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ, Nhơn
Hòa, Nhơn Phúc huyện An Nhơn và một phần của xã Bình Nghi huyện Tây Sơn.
Còn anh anh Trần Văn Cẩn, tổ trưởng tổ đầu mối Hồ Núi Một nói thêm: Xí nghiệp dịch vụ Thủy lợi đã phối hợp với
Trung tâm khuyến nông, khuyến ngư tỉnh và trạm khuyến nông An Nhơn thực hiện
nuôi cá lồng đã đem lại hiệu quả kinh tế tốt. Công tác bảo vệ cá thịt luôn được
chú trọng, trang bị đầy đủ các công cụ hỗ trợ, tổ bảo vệ của xí nghiệp có nhiều
cố gắng và trách nhiệm trong việc tuần tra canh gác, quản lí nguồn cá, kịp thời
ngăn chặn những trường hợp người dân khai thác trộm cá trong hồ. Tuy nhiên do
diện tích hồ rộng nên hiệu quả công tác bảo vệ chưa đạt yêu cầu toàn diện.
Anh Hùng cho chiếc ca nô rẽ trái, đỗ gần
bờ cát. Mấy anh em chúng tôi người mang ba lô, người cầm cần câu, túi xách tìm
vị trí an toàn nhất cho mình, móc mồi thả câu. Cánh tay đưa ra đã mỏi, mà chiếc
phao chẳng hề động đậy. Nhưng ngoài xa kia cách chúng tôi khoảng mười lăm mét
trở lại, những con cá tung hứng bung mình trắng phếu trên không rồi lọt thỏm
vào lòng nước cùng với họ hàng nhà nó, gởi lại âm thanh và lấp lánh ánh bạc
trong sự tiếc nuối của chúng tôi. Hay là mồi trùn, mồi tôm mà anh tôi chuẩn bị
từ hôm qua chưa ngon miệng. Hay những con cá chỉ thích ăn mồi công nghiệp hợp vệ
sinh hơn. Hay chúng cảnh báo nhau đừng dùng mồi lạ dễ bị mắc lừa. Có lẽ vậy.
Hay là chúng tôi không phải là dân chuyên nghiệp đi câu kiếm miếng cơm manh áo
nuôi gia đình. Cũng đâu phải “Tựa gối ôm cần” như Nguyễn Khuyến thuở nào nữa,
giờ đành chịu khi chưa nghĩ ra câu thứ tư để cho cái tứ thơ hoàn chỉnh. Rồi
nhìn chừng sang phía trên hai cái cần tre dài mới mua còn cắm vào kẻ đá, bóng
anh tôi đâu còn đổ dài trên mặt nước như lúc mới móc mồi. Chiếc mũ lưỡi trai
không làm sao che khuất khuôn mặt rám nắng đỏ au, cũng như lưng áo đã đẫm mồ
hôi, còn con gió biết điều cứ hây hây thổi.
Anh tôi lẩm bẩm lầm bầm mấy con cá dại quá không chịu ăn mồi, tôm đã rang thơm
như thế mà chê! Câu cả buổi chẳng được con nào. Câu đời chứ câu gì đây! Nghe
thích quá, chính anh đã cung cấp một từ “câu
đời” cho bài thơ tôi hoàn chỉnh: “Móc
mồi nhử cá cắn câu/ Gió vờn sóng nước vực sâu thâm trầm/ Mây bàng bạc bóng lâm
râm/ Buông cần tay đợi lặng câm câu đời” (Buông câu).
Khi tất cả bước lên lại ca nô lúc này trời
đã đứng bóng, những chiếc cần câu nằm im lìm say nắng chẳng làm nên tích sự gì. Còn tôi chỉ tiếc có
thể đây là “bất quá tam” (sau lần thứ nhất ở thắng cảnh Hầm Hô, lần thứ hai ở Cồn
Chim đầm Thị Nại đều xếp cần câu cho vào túi), thế nào cũng tìm được cảm giác
sung sướng khi con cá tham lam kéo mồi, rồi chính tay mình giựt mạnh nó lên khỏi
mặt nước, nhìn tận mắt nó ra sao! Thế nhưng sự tưởng tượng ấy chẳng bao giờ đến
được với mình. Nếu không có sự chuẩn bị chu đáo trước của các anh em trong tổ
quản lí cụm công trình đầu mối Hồ Núi Một như anh Cẩn, anh Hùng, anh Hiền và chị
Sâm phòng kĩ thuật Công ty khai thác công trình thủy lợi Bình Định đã cho chúng
tôi thưởng thức bữa cá chép hấp cuốn bánh tráng rau sống ngay trên tảng đá dưới
lùm cây lộc vừng đầy hấp dẫn. Bù lại lúc phải đứng ngồi chờ đợi trong nắng gió
thả cần mong mỏi đến dài cái cổ cũng không làm sao có được một con bống nhỏ xíu
nữa.
Áng mây trắng hình ba ngọn tháp bồng bềnh
ở phía tây đã lọt vào ống kính cố định rồi, bầu trời lúc này xanh thẳm nhuốm
màu vàng rót mật cho nước hồ biếc trong, chỉ có bãi cát ven bờ cùng với những tản
đá lởm chởm trần mình dưới nắng gắt cuối hè. Có lẽ đây là mùa khô nên nó mới
tha hồ hít thở khí trời no nê thỏa thích như thể bù những ngày mưa xối xả phải
im lìm chịu đựng tù túng đến ngột ngạt làm sao. Nhưng chính nhờ những ngày mưa
lụt ấy, Hồ Núi Một mới có cơ hội làm nhiệm vụ dự trữ lượng nước trời rơi xuống
rồi theo từng đợt xả tưới theo mùa, theo vụ nuôi cây lúa dày bông trĩu hạt cho
nhà nông được ấm no. Khi chiếc ca nô còn đang mạnh mẽ rẽ sóng, tôi đưa bàn tay
ra ngoài vớt lấy những bọt nước tung trắng xóa một bên mạn. Ôi, thích thật, mát
ngọt trong lành quá! Nguồn nước tự nhiên vô tận cứ luân lưu hết mùa này đến mùa
khác nuôi sống con người, nuôi sống đất dai màu mỡ tiếp nối bản trường ca xuân
bất tử cho cây đời mãi xanh tươi tốt.
Trở lại đề tài câu cá, tôi mới được biết
thêm cơ sở hạ tầng khu du lịch sinh thái Hồ Núi Một ở mức độ đầu tư còn thấp,
nên vấn đề liên doanh liên kết với các đơn vị bạn còn khó khăn chưa có sức thu
hút cao. Hiện nay xí ngiệp đầu tư xây dựng kế hoạch tìm kiếm các tour du lịch
cùng khách sạn nhà hàng và trung tâm dịch vụ lữ hành, có chế độ ưu đãi đối với
những tập thể, cá nhân có vốn muốn đầu tư mở rộng dịch vụ du lịch sinh thái,
vui chơi giải trí hấp dẫn nơi Hồ Núi Một này. Định hướng phát triển của xí nghiệp
dịch vụ Thủy lợi là hết sức tiềm năng và phong phú, đa dạng cùng với tinh thần
đoàn kết vượt khó của tập thể cán bộ, công nhân viên chức lao động của xí nghiệp
trong những năm qua, chính là nguồn động lực và niềm tin sẽ đạt nhiều thành
tích mới trong hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần xây dựng xí nghiệp ngày
càng phát triển, phong phú đa dạng cho các hoạt động của công ty Khai thác Công
trình Thủy lợi Bình Định.
Hồ Núi Một là nguồn nước vô tận phục vụ
sản xuất nông nghiệp làm nên những vựa lúa chín vàng cho các xã thuộc huyện An
Nhơn, là nơi nuôi cá nước ngọt đa dạng phong phú cho bữa cơm thường ngày ngon
miệng của mỗi gia đình, là khu du lịch sinh thái thư giãn cho những tập thể, cá
nhân sau giờ phút lao động mệt mỏi. Các bạn chỉ cần ngồi trên một chiếc thuyền
nhỏ thả câu tâm tình sẻ chia vui buồn trong cuộc sống, bao nỗi vất vả bộn bề
tan theo con gió lên ngàn xa xăm kia.
Hồ Núi Một không xa lắm, nằm về phía tây
của quán Cây Ba (Nhơn Lộc) cách quốc lộ 19 khoảng chừng 6 kilomet trên tuyến đường
từ Quy Nhơn đi Tây Sơn. Còn dọc đường từ quốc lộ vào hồ “trên núi ấy” hai bên
là hàng bạch đàn thẳng tắp, nhà cửa san sát, những khuôn vườn trồng cây ăn quả
tốt tươi, thu hút nhất vẫn là những ao súng tím đỏ thắm trên mặt nước đầy kiêu
hãnh giữa trời đất. Nhưng có lẽ khi sắp
ngả chiều, chúng tự biết mình phải gìn giữ sắc hương không thể nhạt nhòa, nên dần
khép kín từng cánh lại để cho sớm mai tiếp tục bung ra cuốn hút đôi mắt hiếu kì
qua đây. Thời gian quả là phép nhiệm màu trong cuộc sống. Và thật sự bỡ ngỡ nhớ
ba mươi lăm năm về trước, lúc ấy khối học sinh cuối cấp phổ thông An Nhơn I năm
học 1975-1976, chúng tôi tự quản lí nhau đã từng có mặt nơi núi rừng An Trường
(An Tượng) này cả tuần, cất vang tiếng hát nhịp nhàng hòa theo mỗi nhát rựa
phát xuống san bằng cây cỏ dại làm nên nương rẫy, mở rộng đất đai trồng trọt đem
lại bao nhiêu là niềm vui rạng rỡ trên từng gương mặt người yêu thương quá.
Tháng 9. 2011
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét