VẠN LỘC- NGƯỜI ĐÀN BÀ VIẾT THƠ TÌNH
Có thể tôi loay hoay khi chọn tựa đề viết về chị- Nhà thơ Vạn Lộc quê Quảng Nam, vùng đất của Bùi Giáng trước đây, của H. Man bây giờ. Xứ sở của “...chưa mưa đã thấm, của rượu hồng đào chưa ngấm đã say”. Cái say ấy ngấm vào thơ để lại cho đời biết bao nhiêu tác phẩm. Riêng chị Vạn Lộc đến nay có đến mười một tập, trong đó ba tập tái bản và rất nhiều giải thưởng được vinh danh. Nên thơ chị có mặt trên báo, tạp chí, tuyển tập, cũng như trên sóng phát thanh và truyền hình cũng là lẽ thường. Quả là cả đời chị yêu thơ đến dường nào. Thơ và đời là Chín chín nhịp*, là Lá thức*, là Gió miền lục bát*,...
Lại nhớ được gặp chị của mười năm trước trong
ngày ra mắt Hội thơ Lục bát Việt Nam tại Đà Nẵng, được chị ân cần đón tiếp niềm
nở. Rồi trên đường từ trại sáng Đà Lạt trở về, lại gặp chị ở Quy Nhơn. Hẳn là
cái duyên thơ. Giờ đây trong những ngày giãn cách xã hội, chị tiếp tục gửi tặng
đâu chỉ thơ còn có cả hộp khẩu trang y tế thể như nhắc nhở chung tay chống dịch
Covid-19. Và khi nhắc đến xã hội, chuyện đời thì biết chị- Nhà thơ Vạn Lộc nhiều
lần trực tiếp sẻ chia những món quà từ thiện cho bà con gặp thiên tai bằng đồng
tiền tích lũy cả đời mình. Ít nhiều san sẻ những âu lo cùng người dân lúc cơ nhỡ...
Công việc từ thiện là chung cho những tấm lòng nhân từ và điều kiện sẵn có.
“Chiếc cầu nối biển nối sông
Tình yêu nối những mênh mông chân
trời
Mùa đông vẫn chút nắng rơi
Hình như nắng tự tim người nở hoa”
(Thương yêu tặng núm ruột
của mẹ)**
Hình ảnh tự tim người nở hoa chính là tấm lòng đức độ, từ bi của người mẹ.
Còn là sự trân trọng yêu kính người bạn đời đã trải qua sáu mươi năm sớm tối
bên nhau, nhưng đâu thể níu kéo thời gian lại được, những hụt hẫng quá lớn, người
phụ nữ- thi nhân, bên chồng đã bình tâm san sẻ: “Trăm năm đã gọi phai phôi/ Anh như mây xám bên trời đang bay/ Cầm tay
anh, những ngón tay/ Guộc gầy năm tháng, đong đầy yêu thương”(Anh như áng
mây bay lên trời)**.
Và có thể nói vẹn nguyên tập thơ lục bát
chính là tiếng lòng Vạn Lộc Một đời là mấy
buồn vui** là những (Nội ơi, Cha, Vu
Lan, Cánh cò và mẹ, Đóa từ tâm, Vô ưu kinh,...)**. Còn là sự thưởng ngoạn
trên những điểm dừng chân(Hà Nội ơi, Nhớ Hà
Tĩnh, Đà Nẵng ân tình,Tạ ơn quê,...)** Lục bát dễ đi vào lòng người, cũng
là điệu tâm tình bộc bạch, kết nối trái tim đến với trái tim, đến với tình người
và cảnh vật.
“Thực tại bỗng dưng hóa ảo mờ
Tay ngà nhè nhẹ chạm dây tơ
Ngờ đâu cảm hứng tràn cung bậc
Mới biết âm thanh ngập bến bờ
Nâng khúc cầm xưa nâng điệu lý
Ru tình duyên cũ động cơn mơ
Ô hay! Tất cả là sương khói
Hạt bụi bên đường cũng ngẩn ngơ”
Hay Hồn
thiêng sông núi , Nhà thơ đã ưu ái vẽ nên bức tranh đẹp quê mình qua bài:
Ngũ Hành Sơn**:
“Ngắm Ngũ Hành Sơn đẹp sững sờ
Thì ra tạo hóa cũng làm thơ
Biển ôm triền sóng giao lời ước
Núi kéo chân mây ngỏ ý chờ
Non nước tinh hoa vàng với ngọc
Sắc màu huyền diệu thực và mơ
Thẹn thùng nhũ thạch khô nguồn sữa
Mới biết người xưa khéo ỡm ờ”
Để trọn vẹn về Người đàn bà viết thơ tình, thì Chín chín nhịp đã là độ nén trong toàn tập về thể thơ bốn câu.
Nếu trước đây
thơ bốn câu được quy định theo thể Đường luật, ngoài thất ngôn bát cú, thì còn
có ngũ ngôn tứ tuyệt hay thất ngôn tứ tuyệt. Cho đến giờ lại được mở rộng thể tứ
tuyệt không hạn định số từ trong câu. Từ độ nén theo lời ngắn tình dài tùy theo
mạch cảm xúc giải bày. Thơ đã ngắn mà tựa đề bài thơ còn kiệm lời hơn, bởi Vạn
Lộc chỉ dành một từ (từ một tiếng, từ hai tiếng) khá nhiều trong Chín chín nhịp , chẳng hạn như bài Soi**:
“Trước gương mình lại gặp mình
Thẳm sâu đôi mắt lặng nhìn mình
thôi
Nếu mai gương vỡ mất rồi
Thì xin nhắm mắt mà soi lòng
mình”
Từ trong cách ngắm nhìn qua gương chỉ
hiện khuôn mặt người. Nếu chỉ ngắm mình qua đôi mắt thì vẻ đẹp thể chất khó tồn
tại theo thời gian. Cái chính là vẻ đẹp tâm hồn lắng lại câu kết: Thì xin nhắm mắt mà soi lòng mình. Tình
yêu thơ với chị lan tỏa, là nguồn vui vượt lên tất cả trong tứ thơ lục bát Ơn đời
** một cách trân trọng:
“Còn bao nhiêu nắng trong hồn
Em đem sưởi ấm cô đơn tháng ngày
Ơn đời còn lại phút giây
Vịn thơ vượt những đọa đày nhân
gian”
Với Vạn Lộc, thơ là đời sống tinh thần cứu
rỗi tâm hồn trong những lúc cô đơn nhất. Dẫu trên bước đường đời thăng trầm thì
thơ là ngọn nguồn cho chị sẻ chia: “Phận
đàn bà, phận bể dâu/ Câu thơ cay đắng nhĩ nhàu đau thương/ Mỗi bài thơ, mỗi đoạn
trường/ Mà tim vẫn mãi ngát hương cuộc tình”(Người đàn bà làm thơ tình)**.
Chỉ qua những tập thơ mới hiểu thêm đời chị. Lắm gian nan, lắm thử thách. Để rồi
chị tìm về chốn tịnh thiền nơi của Phật, gửi vào nơi đây lời cầu nguyện chân
tình, cho thế hệ cháu con mình an sinh phát triển: “Từ nay cởi áo xa hoa/ Tắm sông Bát Nhã, trọ nhà Hương Lam/ Buông danh vọng
, xả sân tham/ Từ bi nép bóng, địa đàng dấn thân”(Nép bóng)**, còn là nhắc
nhở, hãy vì cuộc sống tươi đẹp yêu thương vun đắp.
Cho lời kết viết về Vạn Lộc- Người
đàn bà làm thơ tình là tự kí gửi đời mình vào con chữ thấm đẫm muôn nỗi
đắng cay:
“Vẽ tim mình vệt sóng xô
Vẽ thương đau buổi sông hồ ly tan
Một đời
nhặt đá, tìm vàng
Xuân xanh đổi lấy trái ngang đời người”./.
12.07.2021 / Nguyễn Thị Phụng.
__________________
*Tên các tập
thơ của Vạn Lộc.
**Tên các bài
thơ
***Trích Sinh thể văn học- Những nẻo đường tiếp nhận(NXB.
KHXH 2020)
